Festival Angst : artistieke grenservaringen in de Bijloke

Festival Angst Niets menselijks is ons vreemd. Ook de angst niet. Ze hoeft niet verlammend of existentiëel te zijn, angst maakt deel uit van ons (dagelijks) leven. Het festival Angst – van dinsdag 15 t.e.m. zondag 20 maart in Muziekcentrum de Bijloke in Gent – gaat na hoe componisten en kunstenaars met deze emotie omgaan in hun werk. Een programma vol oude en nieuwe muziek, een kindervoorstelling, een filosofisch debat, film, twee afterparty’s én beeldende kunst… 

De geboorte is, samen met de dood, de belangrijkste overgang die we in ons leven meemaken. Dat daar existentiële angst mee gepaard gaat, ook bij de baby die geboren worden, is een wetenschappelijke verworvenheid die niemand nog in vraag stelt. Als we het begrip angst ontleden – en we halen het uit de context van neurotische angst, angst als een of andere stoornis – dan gaan we te rade gaan bij de nieuwste bevindingen van de neurowetenschappen, de celbiologie en de ontwikkelingspsychologie. Die maken ons duidelijk dat de menselijke ontwikkeling vanaf de conceptie tot aan de dood één doel heeft: het veilig stellen van onze overleving, niet alleen in biologische, maar ook in psychologische zin.

Als foetus al – dus nog in de baarmoeder – blijken we erg actief, sensitief en communicatief. Veel meer dan tot recent ooit voor mogelijk werd gehouden, reageren we als foetus en baby op de omgeving. Het is ons menselijk lot dat het streven om te overleven op alle mogelijke manieren en terreinen bedreigd kan worden. We laveren ons hele leven lang op een continuüm waarbij aan het ene uiteinde sterke gevoelens van extatische verbondenheid met wie of wat dan ook staan tegenover overrompelende gevoelens van volledige verlatenheid.

De mens heeft heel wat technieken en trucjes tot zijn beschikking om verschillende vormen van angst onder ogen te zien. Kunst, rituelen, dromen, het scheppen van sprookjes, mythologische, religieuze verhalen, uiteindelijk draait veel van dit alles rond het probleem van het veilig stellen van onze overleving. In De Bijloke worden deze week verschillende facetten die refereren aan ‘Angst’ belicht.

Haydn die de Laatste Zeven Woorden van Christus aan het Kruis toonzet, wat een angst moet de zogenaamde zoon van God niet hebben gevoeld, in volle bewustzijn van zijn goddelijke status en toch de vreselijke kruisdood als mens tegemoet ziend. Of componiste Eva Reiter die zich verdiept in de donkere kanten van ons gemoed en haar existentie. Of Maud Vanhauwaert die zich inleeft in het kinderlijke brein bij het aanschouwen van de onmetelijke en overweldigende sterrenhemel. Alles te herleiden tot die overlevingsreflex? 

De grenzen van de kunst
Grenservaringen gaan inderdaad vaak gepaard met angst. De dood als grens tussen ons huidige leven en wat erop volgt. De grens tussen wat echt is en wat ingebeeld, illusies, hallucinaties en ingebeelde werelden en creaturen. Het is een gemene deler tussen Eva Reiters Lichtenberg Figures, waar de componiste niet enkel muziek voorziet maar ook aan de slag gaat met licht en multimedia, en de films Dementia en Vampyr. Tot slot doemt ook de kosmos op, de grens van onze vertrouwde fysieke wereld. Wat biedt het heelal ? Wacht ons – daarbuiten – het grote Niets? In haar muzikale vertelling Met Maurice en de theremin het heelal in verkent Maud Vanhauwaert samen met de kinderen het heelal.

Praktische info :

Festival Angst
Van dinsdag 15 t.e.m. zondag 20 maart 2016
Muziekcentrum de Bijloke in Gent

Meer info : www.debijloke.be