Oorgetuige

Bij de start van het nieuwe jaar horen goede voornemens. B'Rock en muziektheater LOD creëren daarom een tweede editie van hun 'Lecture Songs'. In deze hybride concertreeks worden muziek en speech samen gevoegd tot een alternatief nieuwjaarsconcert. Muzikaal wordt de sprong gemaakt naar de tragische figuur van Orpheus. Orpheus wist met zijn verheven muziek de Griekse goden te beroeren, maar moest uiteindelijk zijn menselijkheid erkennen en kon zijn geliefde niet terughalen uit de dood. Deze tragiek vormt de bodem voor een bezinnende nieuwjaarsrede bij monde van politicus Frank Vandenbroucke: over wat is en wat nog kan komen. Op muziek van Claudio Monteverdi en tijdgenoten en op nieuwe composities van LOD-huiscomponist Thomas Smetryns (foto) zal Frank Vandenbroucke zijn gedacht zeggen over wat is en nog moet komen. Barokorkest B'Rock zorgt samen met tenor Stephan Van Dyck voor de muzikale uitvoering. Een veelbelovend concert met een filosofisch kantje.

Thomas Smetryns (1977) studeerde compositie bij Godfried-Willem Raes en gitaar, luit en theorbe bij Ida Polck en Philippe Malfeyt aan het conservatorium van Gent. Als componist is hij erg geïnteresseerd in het zoeken naar een nieuwe, experimentele muziekpraktijk die steeds verankerd is in een historisch en/of een maatschappelijk bewustzijn. Veel van zijn composities vertrekken vanuit andere muzikanten hun oeuvre, (Claudio Monteverdi in het 'Terza Prattica' project, Mississippi John Hurt in het pianostuk 'Hurt', De Ottomaanse muzikant Ali Ufki in zijn meeste recente ensemblestuk 'Extremely slowed down 17th century Turkish Melody with Variations', Jaren 40 Jazz in 'Chicago Songbook',...). Hij gebruikt bepaalde facetten uit hun oeuvre, dit kan tonaal of ritmisch materiaal zijn maar ook een bepaald stilistisch gegeven, een vorm, een attitude, een geste en creëert daarmee dan nieuwe muziek. Ook bij zijn activiteiten als DJ (uitsluitend met 78 toerenplaten) staat het muzikale verleden in een hedendaagse context centraal.

Thomas Smetryns speelt vaak mee met de ensembles die zijn muziek spelen. Door de muzikanten persoonlijk te leren kennen probeert hij een soort muziek te maken die hen past. Hij probeert niet enkel rekening te houden met hun technische mogelijkheden maar ook ziet hij een ensemble als een minigemeenschap waarin iedereen een bepaalde functie heeft waar elk individu afhankelijk, onafhankelijk of ergens daartussenin kan zijn.

Tijd en plaats van het gebeuren :

LOD/B'Rock : De triomf van de menselijkheid - Lecture Songs 2
Zaterdag 8 januari 2011 om 20.00 u
Concertgebouw Brugge
't Zand 34
8000 Brugge

Meer info : www.concertgebouw.be, www.lod.be en www.b-rock.org
-----------------------------------
Woensdag 12 januari 2011 om 20.00 u
Muziekcentrum De Bijloke Gent
Bijlokekaai 7
9000 Gent

Meer info : www.debijloke.be, www.lod.be en www.b-rock.org
-----------------------------------
Zaterdag 15 januari 2011 om 20.00 u
deSingel - Blauwe zaal
Desguinlei 25
2018 Antwerpen

Meer info : www.desingel.be, www.lod.be en www.b-rock.org

Extra :
Thomas Smetryns : www.thomassmetryns.be, www.myspace.com/thomassmetryns en www.matrix-new-music.be

Elders op Oorgetuige :
Terza Prattica : Monteverdi achterna, 16/11/2007

Bekijk hier alvast de trailer De Triomf van de Menselijkheid

Sami Sänpäkilä is ceo van het Finse Fonal Records, filmmaker en goa-dj. Als ES maakt hij sterk door het Noorderse weer beïnvloede elektronische muziek waarin casio keyboardjes dronend waltzen met Finse popmuziek.

ED NOLBED is Jürgen De Blonde (foto) als hij geen kosmische geesten bezweert, maar energieke lo-fi pop of breekbare softrock serveert. Maakte enkele fantastische culttapes in de jaren '90, maar is nu voor even terug van weggeweest. De Gentenaar Jürgen de Blonde behoort tot de top van een internationale gardecomponisten. De Blonde benadert zijn niet-lineaire, niet verhalende composities vanuit verschillende invalshoeken, zoals de trance, de abstractie, de reflectie en de horror. Maar hij durft ook resoluut voor melancholie te kiezen. Zijn soundscapes nemen onbewust elementen over uit andere stijlen: lo-fi-rock, elektronische dansmuziek, het minimalisme uit de avant-garde, laptopcollages, industriële muziek of de klassieke romantiek.

Hoewel deze jonge dertiger zijn wonderjaren ver van partituren en pupiters doorbracht, bleek van jongsaf een ongezonde nieuwsgierigheid naar vreemde klanken en muziek. Op 12 -jarige leeftijd werden keyboards ontdekt, twee jaar later maakte Jürgen zijn eigen mixtapes op een dubbele cassetterecorder,  als 16 -jarige begon hij gitaar te spelen. Bij de ontdekking van de legendarische Fourtrackrecorder, was het hek helemaal van de dam. Als groepslid van de (post)rockband de portables, onder de pseudoniemen van Ed Nolbed en Köhn en via samenwerkingen met podiumkunstenaars wist de autodidact zich in de kijker te musiceren. In kunstencentrum Stuk in Leuven werd in 2005 zelfs een thema - avond aan hem gewijd. 

Wie De Blondes releases bij het Gentse label (K-RAA-K)3 erop naluistert, zal merken dat hij door de jaren heen een erg persoonlijke stijl ontwikkelde waarbij wel geflirt wordt met bepaalde genres of stijlen, zonder de dagelijkse sleur erin te laten komen. Met zowel akoestische als elektronische middelen wordt deze honger naar originele klanken gestild, wars van enig sonoor racisme, met zicht op een soort 21e-  eeuwse popmuziek aan de horizon.

"Ik probeer geluid en muziek vanuit zoveel mogelijk invalshoeken te benaderen, een melodie is evenwaardig aan een klank, ritme of een omgevingsgeluid. Alles kan basismateriaal zijn: een loop uit een stuk klassieke muziek of een popklassieker, een mottige drumpartij, een kookpot, een scheet in een fles…"

Hoewel op het eerste gezicht popmuziek meer dan klassieke muziek een referentie lijkt, was het wel de radiozender van de "ernstige" muziek Klara die de muzikant in huis haalde. De Blonde werkt momenteel mee aan het eclectische radioprogramma Mixtuur en werd uitgenodigd om in de prestigieuze Toots-studio van Klara een paar dagen te komen opnemen. De cd "Op visite bij tante Klara" die hij samen met de bandleden van de portables inblikte, is het prettig gestoorde resultaat van deze opnamesessies.

"Mijn werk is in zekere zin experimenteel maar niet strikt, net zoals het vaak ontstaat uit improvisatie (of spontaan componeren) maar meer dan dat alleen is. Muziek die 50.000 mensen aanspreekt is  niet noodzakelijk minderwaardig aan muziek die 50 mensen aanspreekt. Of zoals ik ooit ergens gelezen heb: "uiteindelijk raak je aan alles gewend, zolang het maar genoeg wordt herhaald."

WIO is in dezelfde tapescene groot geworden. Leverde in 1997 de KRAAK classic 'I can see where I am now', die Belgische songs of pain verzamelde. Sinds 2001 zijn Wioconcerten een zeldzaamheid. Hij werkt momenteel aan een episch Nederlandstalig album waardoor Johan Verminnen en Peter Jefferies voor de eerste keer in een adem kunnen worden genoemd.

Tijd en plaats van het gebeuren :

ES + WIO + ED NOLBED
Vrijdag 7 januari 2011 om 20.00 u
B50
Koning Boudewijnstraat 50
9000 Gent

Meer info : www.kraak.net

Extra :
Sami Sänpäkilä : www.samisanpakkila.com en vimeo.com/essami
Een cyclus van hoop en verdriet. Een interview met Sami Sänpäkillä, Stoffel Debuysere op www.urbanmag.be, 13.11.2001
Fonal: Mainstream in de Finse ondergrond, Hans van der Linden op www.kindamuzik.net, 6/06/1999
Jürgen De Blonde op www.muziekcentrum.be en youtube
Het Gentse resultaat van een synthesizerfetisj. Jürgen De Blonde en zijn elfendertig projecten, Steve Marreyt in Ruis, mei 2005 (pdf, p 6 - 8)

In Barakstad kruist acteur-maker Guy Dermul, samen met Nico Sturm en David Dermez, teksten van de Antwerpse cultschrijver JMH Berckmans met een striemend pamflet van de Franse daklozenspecialist Patrick Declerck. Die weet waarover hij spreekt: als antroplooog en psychoanalyticus heeft hij jarenlang met daklozen gewerkt, hij is zelfs een tijd op straat gaan leven. Ook Berckmans is ervaringsdeskundige. Deze naar eigen zeggen 'arme luis' schreef met veel zelfspot over zijn schrijnende lotgevallen als eenzaat aan de kansarme rand van onze samenleving. Naast de figuren van Berckmans en Declerck komt een derde heer van stand zich moeien, geïnspireerd op het gedachtengoed van Theodore Dalrymple. "Onze verzorgingsstaat heeft de onderklasse doodgesubsidieerd", zo vindt deze Britse psychiater, die tevens een grote inspiratiebron is voor de sociaal-economische programma's van de drie D's: Dewinter-Dedecker-De Wever. Woede en aanklacht, reflectie en poëzie vinden hun tegenhanger in de muziek van drummer Han Bennink en een strijkkwartet van componiste Kaat De Windt dat wordt uitgevoerd door het Ictus Strijkkwartet.

Kaat De Windt (1963) studeerde piano bij André De Groote aan het Conservatorium van Brussel, bij Konstantin Bogino in Portogruaro (Italië) en bij Georges Deppe ( Grez-Doiceau, België). Als componiste en muzikante is ze actief bij hedendaagse ensembles als Ictus en QO2, maar ze componeerde ook voor ettelijke dans- en muziektheaterproducties. Ze maakt deel uit van van 'Bureau des pianistes' ( met o.a. Jean- Luc Plouvier en Jean- Luc Fafchamps), vormt een duo met mezzo-sopraan Marianne Pouseur en creëert muziek van verscheidene hedendaagse componisten (Walter Hus, Jan Kuyken, Denis Pousseur…)

Han Bennink werd geboren in 1942 in Zaandam, Nederland. Zijn unieke en energieke stijl maken hem tot een van de meest gevraagde drummers van de laatste veertig jaar. In de jaren zestig begeleidde hij verschillende rondtoerende Amerikaanse sterren als Sonny Rollins, Ben Webster, Wes Montgomery, Johnny Griffin, Eric Dolphy en Dexter Gordon. Tegelijkertijd behoorde Bennink tot de pioniers van een nieuw soort Europese geïmproviseerde muziek die weg evolueerde van haar wortels in de jazz. Met pianist Misha Mengelberg en saxofonist Willem Breuker richtte hij het collectief Instant Composer's Pool op in 1967. Vanaf de late jaren zestig werkte Bennink regelmatig samen met Deense, Duitse en Belgische musici als saxofonisten John Tchicai en Peter Brotzmann, gitarist Derek Bailey en pianist Fred van Hove. Onder de vele opnamen uit de jaren tachtig zijn deze met Mengelbergs ICP Orkest, met sopraansaxofonist Steve Lacy, trombonisten Roswell Rudd en George Lewis en big bandleiders Sean Bergin en Andy Sheppard te noemen. De laatste jaren speelt Bennink vaak samen met het Tobias Delius Quartet en vormt hij een trio met toetsenman Cor Fuhker en bassist Wilbert de Joode en werkt bij gelegenheid nog samen met jazzgrootheden als Johnny Griffin, Von Freeman en Ray Anderson.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Barakstad
Vrijdag 7 en zaterdag 8 januari 2011, telkens om 20.00 u
Van dinsdag 11 t.e.m. zaterdag 15 januari 2011, telkens om 20.00 u
Zondag 16 januari 2011 om 15.00 u
KVS BOL
Lakensestraat 146
1000 Brussel

Meer info : www.kvs.be en www.ictus.be

Extra :
Han Bennink : www.hanbennink.com en youtube
Kaat De Windt op www.muziekcentrum.be en brahms.ircam.fr

Een artistieke duizendpoot uit Gouda keert terug naar de Logos tetraëder in Gent ! Rozalie Hirs (foto) kennen we als dichter, componist, zanger en pianist in één boeiend persoon. Maar ze is ook een harde werker met een niet aflatende produktiviteit. Haar valt de eer te beurt om het nieuwe concertjaar te openen met een poëzie-set waarin muziek, tekst en performance tot één geheel kristalliseren.

Het was in de lente van 2007 dat Stichting Logos kennis maakte met Rozalie Hirs. Toen creëerde het Amsterdamse Zephyr Quartet haar compositie 'Zenit, Uur Nul' in de Logos tetraëder. Het stuk viel behoorlijk in de smaak bij zowel publiek als organisatoren vanwege de frisheid, de energie en het naturel die uit de muziek spraken. En nu staat ze terug bij Logos met een nieuwe produktie.

Maar wie is zij? Wel, Rozalie Hirs zag in 1965 het levenslicht in het Zuidhollandse randstadje Gouda. Reeds vanaf een prille leeftijd bleek ze over creatieve vaardigheden te beschikken en legde ze zich toe op zang en piano. Na haar middelbare schooltijd besloot ze chemische technologie te studeren aan de Universiteit van Twente waar ze in 1990 een Master of Science als scheikundig ingenieur in de wacht sleepte. In die tijd richtte ze de new wave-popgroep BooLean op waarvoor ze muziek en teksten schreef. Daarnaast ziong ze enkele rollen in operaprodukties van de Enschedese Muziekschool.

Begin jaren negentig ging ze naar het Koninklijk Conservatorium in Den Haag waar ze compositie studeerde bij Diderik Wagenaar en zang bij Eugenie Ditewig en Gerda van Zelm. Van 1994 tot 1998 studeerde ze  compositie bij Louis Andriessen en volgde ze masterclasses in 'MusiQantics' bij Clarence Barlow. In de periode 1999-2002 stak ze de Atlantische Oceaan over om aan Columbia University in New York verder te studeren bij Tristan Murail. Aan het eind van die studietijd behaalde ze aan dezelfde instelling de Rapaport Composition Prize met een verhandeling over 'Frequency-based compositional techniques in the music of Tristan Murail'.

Hirs' muzikale aktieradius blonk in die jaren uit door veelzijdigheid. Ze schreef met eenzelfde gemak voor zang, piano, solisten (Article 0 (2000) voor perkussionist), ensemble (Platonic ID (2005-2006) voor 13 spelers), orkest (Roseherte (2008)), elektroakoestische media (Pulsars (2006-2007), een opdracht van VPRO Radio en bekroond op het 11th International Rostrum of Electroacoustic Music (IREM) in 2007), of maakte autonome soundscapes (Noise~ (2001)).

Haar stukken werden gespeeld door het Nederlands Philharmonisch Orkest, Asko Ensemble, Ensemble Piano Possibile (D) en het Ensemble Speculum Musicae (VS). Ze heeft ook een dissertatie geschreven over microtonale toonsystemen in hedendaags klassieke muziek en samen met het Nieuw Ensemble doceert ze momenteel compositie aan het konservatorium van Amsterdam. Maar hoe zit dat met haar poëzie?

Haar eerste gedichten publiceerde ze in 1992 in het literaire magazine De Revisor op aanmoediging van Jan Kuijper, die sedertdien haar belangrijkste artistieke mentor is gebleven. In 1995 won ze de eerste prijs voor poëzie op de Pythic Plays in Amsterdam en drie jaar later, in 1998, verscheen haar debuutbundel Locus bij uitgeverij Querido. Ze geeft ook performances met live elektronika en haar eigen stem; zo kon men haar in 2008 in de Gentse Minard aan het werk zien op Zaoem Festival. Haar dichtbundels Locus, Logos, Speling en Geluksbrenger verschenen bij uitgeverij Querido en daarnaast was haar poëzie te lezen in literaire tijdschriften en antologieën in Duitsland, Frankrijk, Nederland en Vlaanderen.

We hebben hier dus alleszinq met een harde werker te maken die een niet aflatende energie en produktiviteit tentoonspreidt. 'Multi' (van 'multimusic' en 'multipoetry') is dan ook een treffend woord om Hirs' artistieke output en meerbepaald deze eerste voorstelling van 2011 mee te duiden. Haar palmares van samenwerkingen, projekten en onderscheidingen is inmiddels zo uitgebreid  dat we er beter aan doen je door te verwijzen naar haar webstek: www.rozalie.com. Naast beeld- en geluidsfragmenten vind je daar al wat je verder nog te weten kan komen over deze boeiende persoonlijkheid. Al de rest zie en hoor je op donderdag 6 januari in de Lohos tetraëder.

Tijd en plaats van het gebeuren :

New Media XII - Rozalie Hirs
Donderdag 6 januari 2011 om 20.00 u
Logos Tetraeder
Bomastraat 26
9000 Gent

Meer info : www.logosfoundation.org en www.rozalie.com

Extra :
Rozalie Hirs op nl.wikipedia.org, www.muziekencyclopedie.nl, www.muziekcentrumnederland.nl, www.querido.nl en youtube
Interview met Rozalie Hirs, Arnoud van Adrichem op www.decontrabas.com, 2/12/2005

Elders op Oorgetuige :
Een reis door de menselijke geest, 3/03/2007

Bekijk alvast Gekromde ruimte van Rozalie Hirs

deFilharmonie viert Nieuwjaar in China. Het symfonieorkest toert er al voor de tweede keer in evenveel jaar tijd, ditmaal onder leiding van eerste gastdirigent Martyn Brabbins (foto). Op acht locaties, waaronder de Verboden Stad in Peking, dirigeert de Brit een toegankelijk programma waarin ook plaats is voor enkele Chinese composities.

deFilharmonie was in juni 2008 het eerste Belgische orkest om in China op te treden. "De vorige keer combineerden we Peking en Shanghai nog met Japan, waar we regelmatig toeren", zegt artistiek directeur Geert Riem. "Nu we zeker weten dat er ook in China een publiek voor het orkest is, durven we er een volledige tournee aan. Buiten het concert in Peking spelen we enkel in het Zuiden van het land. We geven onder meer concerten in Shenzhen, Guangzhou en Zhuhai: miljoenensteden die nog niet zo lang geleden gewoon niet op de kaart stonden. China is ondertussen een economische wereldmacht, maar het wil duidelijk ook niet achterblijven op het vlak van cultuur. Ze hebben de voorbije jaren enorm geïnvesteerd in concertzalen."

Macau
deFilharmonie zal verschillende klassiekers van Johann Strauss (Junior en Senior) en Antonin Dvořák spelen, aangevuld met een werk van de Chinese componist Li Huanzhi en een Chinese traditional. Op 26 december gaat de tournee van start in Macau, de voormalige Portugese kolonie die uitgroeide tot het entertainmentcentrum van het Verre Oosten. Na een concert in de Verboden Stad in Peking keert het orkest op 6 januari terug huiswaarts.

Dat het Chinese publiek nog niet helemaal vertrouwd is met klassieke muziek, beseft ook Geert Riem. "Tijdens onze vorige tournee met Philippe Herreweghe liepen er geregeld mensen in en uit de zaal. Er werd ook duchtig geapplaudisseerd tussen de bedrijven door. Maar dat was vroeger in Europa ook zo. Als Philippe ooit nog eens een authentieke Beethovenuitvoering wil geven, moet hij dat in China doen: een groot deel van het publiek zal de muziek nog nooit gehoord hebben."

deFilharmonie
Als stilistisch flexibel symfonieorkest bezit deFilharmonie (Royal Flemish Philharmonic) een artistieke souplesse die toelaat om meerdere stijlen op een historisch verantwoorde wijze te vertolken. Chef-dirigent Jaap van Zweden staat in voor het grote orkestrepertoire. Met zijn ruime orkestervaring, ondermeer als concertmeester van het Concertgebouworkest, draagt hij bij tot de vorming van het unieke karakter van deFilharmonie. Hij werkt daarvoor nauw samen met hoofddirigent Philippe Herreweghe, die zich vanuit zijn specifieke achtergrond toespitst op de (pre)romantische muziek. Martyn Brabbins is eerste gastdirigent. Vanaf 2012-2013 wordt Edo de Waart chef-dirigent van deFilharmonie. Jaap van Zweden blijft aan het orkest verbonden.

www.defilharmonie.be

De 25-jarige altviolist Nathan Braude getuigt van een uitzonderlijke muzikale rijpheid. Samen met de door de wol geverfde pianist Jean-Claude Van den Eynden brengt hij woensdag in de Bijloke in Gent werk van Penderecki (foto), Sjostakovitsj, Jongen en Clarke.


Nathan Braude is nog maar 25 jaar, maar getuigt reeds van een uitzonderlijke muzikale rijpheid en is nu al goed genoeg om in het internationale Aviv Quartet te spelen. Tegelijkertijd is hij binnengehaald als aanvoerder altviool bij Brussels Philharmonic. Braude wordt ook door menig ervaren pianist tot een muzikaal duet uitgenodigd, zoals bij dit concert door Jean-Claude Van den Eynden. Deze door de wol geverfde pianist, eigenzinnig tot en met, maar altijd erg doordacht in zijn muzikaal exposé, neemt met zijn jonge metgezel binnenkort het hele oeuvre voor altviool en piano van Joseph Jongen op. Te volgen!

Het 'Altviool concerto' (1983) en de 'Cadenza voor altvioolsolo' (1984) - een appendix van het concerto, geen cadenza die geïntegreerd wordt in het concerto - markeren het begin van een nieuwe stijl, waarin hij de avant-gardestijl van zijn beginjaren combineert met het romantisme van de stukken die hij schreef in de jaren '70 en vroege jaren '80. De creatie van het werk door Grigorij Schlislin, een Russische violist/altviolist die vertrouwd was met Penderecki's altviool- en vioolconcerto's, had plaats op Penderecki's Kamermuziekfestival in Luslawsice in september 1984. De cadenza is in een soort ABA-vorm geschreven, begint in lento, groeit in intensiteit, houdt een tijd een luide gewelddadige klank aan en eindigt dan weer rustig in hetzelfde lento tempo.

Sjostakovtsj had zijn 'Sonate opus 147', zijn laaste werk, opgedragen aan Fjodor Droezjinin, docent aan het Tsjaikovski Conservatorium van Moskou en altviolist van het Beethoven Quartet, het befaande kwartet dat de meeste kwartetten van Sjostakovitsj creèerde. Toen Sjostakovitsj aan deze compositie begon. was hij al ernstig ziek en lag hij in het ziekenhuis. Hij begon op 25 juni 1975 en was met de schetsen klaar op 6 juli 1975. Daarna heeft hij verder gewerkt aan deze compositie en voltooide haar op 6 augustus 1975. Drie dagen later, op 9 augustus 1975, stierf de componist aan zijn zoveelste hartinfarct. Het manuscript is zeer slordig, aangezien Sjostakovitsj zijn rechterhand bijna niet meer kon gebruiken. De privé-première vond postuum plaats in de woning van de componist op 25 september 1975 (dat zou de 69ste verjaardag van de componist geweest zijn). De premiere met publiek vond plaats in de Glinka Hal in Leningrad op 1 oktober 1975 door Droezjinin die begeleid werd door pianist Mikhail Muntyan. Het werk is geschreven met de dood meeglurend over de schouder: hartverscheurend, bol van droefenis en wanhopige uitbarstingen. Sjostakovtsj omschreef de inhoud van het werk als volgt: een novelle als eerste deel, gevolgd door een scherzo (met herneming van flarden muziek uit de onvoltooide opera 'De gokkers' uit 1941-1942) en een adagio ter herinnering aan Beethoven (met een verwijzing naar de Mondscheinsonate).

Programma :

• Krzysztof Penderecki, Cadenza voor altviool solo
• Dmitri Sjostakovitsj, Sonate voor altviool en piano
• Joseph Jongen, Tweede concertetude in fis voor piano - Concertino voor altviool en piano
• Rebecca Clarke, Sonate voor altviool en piano

Tijd en plaats van het gebeuren :

Nathan Braude & Jean-Claude Van Den Eynden : Penderecki, Sjostakovitsj, Jongen, Clarke
Woensdag 22 december 2010 om 20.00 u (Inleiding om 19.15 u )
Muziekcentrum De Bijloke Gent
Bijlokekaai 7
9000 Gent

Meer info : www.debijloke.be

Bron : Toelichting Frank Pauwels voor De Bijloke

Extra :
Krysztof Penderecki op www.schott-musik.de en youtube
Krzysztof Penderecki (1933 -): Grensoverschrijdingen, Jan De Kruijff op www.musicalifeiten.nl
Leven en werk van Dmitri Sjostakovitsj (1906-1975), T.Claerhout op www.liberales.be
Dmitri Sjostakovitsj op nl.wikipedia.org en youtube
Dmitri Sjostakovitsj (1906 - 1975): Strijd om de geestelijke integriteit, Jan De Kruijff op www.musicalifeiten.nl
Rebecca Clarke op en.wikipedia.org
Rebecca Clarke op Radio 4 als componiste van de week bij de Vara, Heinz Wallisch op rond1900.nl, 28/02/2007

Elders op Oorgetuige :
Concert/cd-voorstelling Frederik Croene & Dominica Eyckmans, 5/12/2006
De revanche van Sjostakovitsj, 17/10/2006

Beluister alvast Krzysztof Penderecki's Cadenza voor altviool solo, uitgevoerd door Paulina Mazurkiewicz

Het avondconcert van woensdag in het kader van WinterSounds staat volledig in het teken van de hedendaagse muziek. Op het programma : werk van Steve Reich, Alban Berg, Valentin Vasiljovitsj Silvestrov, Karel Goeyvaerts en Louis Andriessen (foto) .

Alban Berg - Adagio uit het Kammerkonzert (1925)
Alban Berg was een leerling van Schönberg. Berg vormt met Schönberg en Webern de tweede Weense School, die zeer grote invloed had in de compositiewereld. Hij stierf aan een verwaarloosde bloedvergiftiging. Berg zijn muziek is, dwars door alle dissonanten heen, emotioneel, sensueel, treurig, extatisch en desolaat.

Het Kammerkonzert begint met het citeren van het Oostenrijkse wijsje 'Aller guten dinge sind dreier' . Dan worden de anagrammen van de namen van de drie componisten gepresenteerd. Het getal 3 is een belangrijke constructiemiddel: er zijn drie delen; er zijn drie instrumenten groepen, viool, piano en blazers; het stuk is een confrontatie met drie compositietechnieken: tonaliteit, vrije atonaliteit en dodecafonie. Berg componeerde volgens strakke getalsymboliek, waarbij bijvoorbeeld de maten per episode, de episoden per deel, en ook de metronoomcijfers afgeleid zijn van de "construerende" getallen. Daarnaast bediende Berg zich graag van muzikale anagrammen, thema's waarvan de notennamen een betekenis hebben; zoals eigen namen (B‐E‐r‐G). Hij maakte ook gebruik van citaten uit andermans muziek (Bach, Wagner).

Het Adagio is in feite een vioolconcert. Berg's Vioolconcert is een Requiem voor de dood van de dochter van Alma Mahler geschreven. In beide werken is de viool symbool voor de kwetsbaarheid van de gestorvene. Beide werken zijn in een droevig sfeer gecomponeerd. Het thema van het vioolconcerto komt ook voor (licht gewijzigd) in de Adagio. Het einde bij beide werken zijn 'tonaal'. In het Adagio speelt de viool een toonladder van Do groot met een lange leidtoon (B)‐C‐G‐C‐G‐C‐G. Bij het Vioolconcert citeert Berg een koraal van Bach.

Valentin Vasiljovitsj Silvestrov - Postludium DSCH (1981-82)
Valentin Silvestrov is een Oekraïense componist, pianist en bouwkundig ingenieur. Hij studeerde compositie in Kiev bij Boris Lyatosjinski (1895‐1968). Omwille van zijn avant‐gardistisme werd hij niet toegelaten tot de Sovjet componistenbond zodat zijn werk niet openbaar mocht uitgevoerd worden. Pas in 1995 komt er in Rusland een album uit zijn werk.

Een postludium, normaal een instrumentaal naspel, wordt hier gebruikt als zelfstandige vorm. De letters DSCH zijn ontleend aan de naam van Dmitri Sjostakovtisj (of Schostakovich) aan wie het werk opgedragen werd; als alfabetische notennamen leveren die de tonen d es c b, die de aanhef vormen van het adagio - middendeel.

Karel Goeyvaerts - Litanie IV (1981)
Karel Goeyvaerts studeerde aan de conservatoria van Antwerpen en Parijs, waar hij les volgde bij Darius Milhaud en Olivier Messiaen. Zijn Sonate voor twee piano’s (1950) wordt beschouwd als het eerste integraal serialistisch werk. In samenwerking met onder andere Stockhausen realiseerde hij in 1953 voor het eerst muziek die geproduceerd werd via elektronische generatoren. Van de jaren 60 tot zijn dood bewandelde hij experimentele, aleatorische, repetitieve wegen die uitmondden in zijn late neo‐tonale stijl. Zijn belangrijkste werk is zijn laatste, de opera Aquarius. De vijf Litanieën dateren uit zijn repetitieve periode. Litanie IV bevat een achttal motieven van twee maten die door elke instrumentalist op unieke wijze op‐ en afgebouwd worden.

Louis Andriessen - M is for Man, Music, Mozart (1991)
Louis Andriessen werd in Utrecht in een componistenfamilie geboren, en studeerde bij Kees van Baaren en Luciano Berio. Hij groeide uit tot een van Nederlands grootste avant‐gardecomponisten. In zijn vroege werk reageerde hij al tegen het eerder conservatieve klassieke landschap in Nederland met serialistisch en elektronisch werk. Vanaf de jaren '70 schrijft hij voor onconventionele, vaak zelf opgerichte ensembles, zoals de Volharding. Zijn oeuvre onderging invloeden vanuit de minimal music, de jazz/pop en het werk van Stravinsky en Messiaen.

M is for Man, Music, Mozart werd geschreven voor een kortfilm van de cineast Peter Greenaway, naar aanleiding van de tweehonderdste verjaardag van Mozarts overlijden. In de film wordt eerst de ‘mens’ gecreëerd door een middeleeuwse alchemist, en vervolgens krijgt hij beweging en muziek aangeleerd. Tussen de liederen door zijn er de instrumentale delen, waarvan het eerste gelinkt is aan de creatie van de mens, het tweede aan beweging en het derde aan Mozart.

Muzikaal gezien klinkt het werk vrij tonaal en daardoor toegankelijk, maar toch een beetje vreemd, ook al door de bezetting. De vocale partij (senza vibrato sempre) refereert aan Kurt Weill en Darius Milhaud, die allebei ook balanceerden op de grens tussen klassieke en populaire muziek. De tedere saxmelodieën in 'Vesalius' en in 'Instrumental II' roepen expliciet Milhauds Création du Monde voor de geest, een gepaste referentie in een film over schepping. Meer letterlijke citaten komen voor in 'Instrumental I', waar twee pianosonates van Mozart (KV 310 en KV 545) worden getransformeerd door een droge, bijtende Stravinskiaanse context. Het is Andriessens schatplichtigheid aan Stravinsky die het stilistisch brouwsel coherent maakt.

Programma :

• Steve Reich (1936), Nagoya Marimba's
• Steve Reich (1936), Music for pieces of wood
• Alban Berg (1885-1935): Adagio uit het Kammerkonzert (1925)
• Valentin Vasiljovitsj Silvestrov (1937): Postludium DSCH (1981-82)
• Karel Goeyvaerts (1923-1993): Litanie IV (1981)
• Louis Andriessen (°1939): M is for Man, Music, Mozart (1991)
  Alphabet Song - Instrumental I - Vesalius Song - Instrumental II - Schultz Song - Instrumental III - Eisenstein Song

Tijd en plaats van het gebeuren :

Wintersounds Avondconcert : Reich, Berg, Silvestrov, Goeyvaerts, Andriessen
Woensdag 22 december 2010 om 19.00 u
Koninklijk Conservatorium Gent - Miryzaal
Hoogpoort 64
9000 Gent
Gratis, reserveren is niet nodig

Meer info : cons.hogent.be

Extra :
Steve Reich op www.stevereich.com, en.wikipedia.org, www.boosey.com en youtube
Steve Reich (1936 - ) : Groot minimalist op www.musicalifeiten.nl
Steve Reich over Drumming op www.boosey.com
Valentin Silvestrov op www.schott-music.com en youtube
Valentin Silvestrov - Portret van een onaagepaste op tempeldertoonkunst.blogspot.com
Valentin Silvestrov : 'Metamusik/Postludium', Bart Cypers op Kwadratuur.be, 04/10/2003
Karel Goeyvaerts op www.matrix-new-music.be, www.cebedem.be en youtube
Louis Andriessen op www.muziekencyclopedie.nl en www.boosey.com
Louis Andriessen (1939-) Beeldenstormer op www.musicalifeiten.nl

Elders op Oorgetuige :
Uniek festival WinterSounds aan het Conservatorium Gent, 18/12/2010
Vrolijk en wild : Ictus brengt Drumming van Steve Reich in Bozar, 16/12/2010
Uniek componistenportret Karel Goeyvaerts in Leuven, 8/10/2010
Verjaardagsconcert voor Oekraïense componist Valentin Silvestrov, 18/02/2008

Bekijk alvast Steve Reichs Nagoya Marimba's



en een fragment uit Karel Goeyvaerts' Litanie IV

WinterSounds is een uniek festival aan het Gentse Conservatorium. Een week lang vinden de examens klein ensemble en combo plaats op verschillende locaties in Gent. Bovendien zijn de concerten zijn gratis toegankelijk voor het publiek. Een mooie gelegenheid om de studenten van het conservatorium aan het werk te zien. Overdag zijn er zowel in het Conservatorium als in het Orpheusinstituut mini-concertjes klein ensemble van ongeveer een half uur. Het programma is zeer gevarieerd : van barok over klassiek tot hedendaags, bijna heel de muziekgeschiedenis passeert de revue. In het café Trefpunt kun je de jazz- en popcombo's aan het werk zien, en op 20 en 21 december is eer een afsluitend avondconcert in de Miryzaal van het Conservatorium.

Avondconcert maandag 20 december om 18.00 u
Het avondconcert van maandag begint met de een fragment uit 'L'Algerino in Italia' (2009) van de jonge Vlaamse componist Joris Blanckaert (1976). Blanckaert studeerde toegepaste wetenschappen aan de Universiteit Gent, jazz accordeon aan het Gentse conservatorium bij Rony Verbiest, en compositie bij Frank Nuyts. Hij componeert en speelt o.a. bij Bal des Boiteux en de bOOmfanfare, componeert voor uiteenlopende bezettingen en producties, en is tevens componist en artistiek leider bij het muziektheater collectief Fosfor. Joris Blanckaert schreef een kameropera op basis van Rossini's 'L'Italiana in Algeri'. Een opera waarin oude en hedendaagse muziek, zowel als Oosterse en Westerse cultuur, worden verenigd. 'L'Algerino in Italia' ging in première tijdens het MAfestival in augustus 2010 (foto).

Ook te horen tijdens dit concert : accordeontrio Jef De Haes, Barbara Ardenois en Dennis Allegaert, pianoduo Tine Allegaert en Lukas Huisman met Linderaja van Claude Debussy en Rapsodie Espagnole van Maurice Ravel, het Strijkkwartet van Debussy, het Kwintet voor klarinet en strijkers, K 581 (1789) vav Mozart, het Allegro ma non tanto uit het Piano Quintet No. 2, Op. 81, B155) (1887) van Antonín Dvořák, de Ouverture on Hebrew Themes, Op.34 (1919) van Sergei Prokofiev en het Klavierquintett , Op. 44 (1842) van Robert Schumann.

Avondconcert woensdag 22 december om 19.00 u
Het avondconcert van woensdag staat volledig in het teken van de hedendaagse muziek. Op het programma : werk van Steve Reich, Alban Berg, Valentin Vasiljovitsj Silvestrov, Karel Goeyvaerts en Louis Andriessen. Hierover volgt later een aparte aankondiging.

Tijd en plaats van het gebeuren :

WinterSounds
Van maandag 20 t.e.m. donderdag 23 december 2010
Op verschillende locaties in Gent
Zaal Miry, Hoogpoort 64 (klein ensemble)
Orpheusinstituut, Korte Meer 12 (klein ensemble)
Café Trefpunt, Bij sint-Jacobs 18 (jazz/pop combo) 
Gratis, reserveren is niet nodig

Het volledige programma en alle verdere info vind je op cons.hogent.be

Elders op Oorgetuige :
Gradus ad Parnassum : Tine Allegaert en Lukas Huisman brengen Debussy, Ravel en Devreese, 8/12/2010
Nieuwe kameropera L'Algerino in Italia in abdij Ter Doest in Lissewege, 2/08/2010

Frank Nuyts (foto) is niet alleen een begeesterend docent compositie aan het conservatorium, hij is ook auteur van een hoogst origineel kooroeuvre. Zijn originele teksten en dito stembehandeling maken van hem een buitenbeentje in het Vlaamse koorlandschap. Met enthousiasme en spitsheid komt hij woensdagochtend zijn vocale muziek voorstellen in het Conservatorium van Gent.

Frank Nuyts (1957) is docent compositie en orkestratie aan het conservatorium van Gent. Hij studeerde slagwerk en kamermuziek aan het Gentse conservatorium, later compositie en analyse van 20e-eeuwse muziek bij Lucien Goethals. De vroege werken van Nuyts zijn gecomponeerd in een postserieel idioom. Door zijn interesse voor niet-klassieke muziek en door zijn vriendschap met de componist Boudewijn Buckinx slaat hij in '86 een nieuwe weg in en zo wordt hij samen met Buckinx één van de belangrijkste vertegenwoordigers van postmodernisme in Vlaanderen. Om een geëigende accurate uitvoering van zijn werken te garanderen richt hij in '89 de groep Hardscore op. Met Hardscore wil hij een brug slaan tussen meer commerciële muziek en hedendaagse muziek. Zijn werk wordt regelmatig uitgevoerd in binnen- en buitenland. De componist won verschillende prijzen, waaronder in 1995 de vijfjaarlijkse cultuurprijs van de stad Gent. Hij werkte onder meer voor deFilharmonie, het Spectra Ensemble en Ensemble Leporello.

Tijd en plaats van het gebeuren :

Lezing : Frank Nuyts over eigen (koor)werk
Woensdag 22 december 2010 om 11.00 u
Koninklijk Conservatorium Gent - Miryzaal
Hoogpoort 64
9000 Gent

Meer info : cons.hogent.be

Extra :
Frank Nuyts : www.franknuyts.com, www.hardscore.be, www.matrix-new-music.be en youtube

Elders op Oorgetuige :
Frank Nuyts 50 jaar op dreef, 7/07/2007

Bekijk alvast 'The Accidental Martyr' van Frank Nuyts, uitgevoerd door het koor Musa Horti o.l.v. Peter Dejans tijdens het festival Voorwaarts Maart / En avant Mars 2010